नास्ति नारायण समं - न भूतं न भविष्यति
Srimad Bhagavad Gita
III Chapter - Karma Yoga
శ్లో:
అన్నాద్భవన్తి భూతాని పర్జన్యా దన్నసంభవః ।
యజ్ఞాద్భవతి పర్జన్యో యజ్ఞః కర్మసముద్భవః ।।14।। -133-
అన్నాత్ = అన్నము వలన; భూతాని = ప్రాణులు; భవన్తి = కలుగు చున్నవి; పర్జన్యాత్ = మేఘము (వర్షము) వలన; అన్నసంభవః = అన్నము కలుగు చున్నది; యజ్ఞాత్ = యజ్ఞము వలన; పర్జ్యన్య = మేఘము (వర్షము); భవతి = కలుగు చున్నది; యజ్ఞః = యజ్ఞము; కర్మసముద్భవః = కర్మాచరణ వలన కలుగు చున్నది.
ప్రాణులు అన్నము వలన కలుగు చున్నవి. అన్నము మేఘము (వర్షము) వలన కలుగు చున్నది. మేఘము (వర్షము) యజ్ఞము వలన కలుగు చున్నది. ఇట్టి యజ్ఞము కర్మ వలన కలుగు చున్నది.
భాష్యం:
14.1 అన్నాత్ ఇతి ।। అన్నాత్ భుక్తాత్ లోహితరేతఃపరిణతాత్ ప్రత్యక్షం భవన్తి జాయన్తే భూతాని । పర్జన్యాత్ వృష్టేః అన్నస్య సంభవః అన్నసంభవః । యజ్ఞాత్ భవతి పర్జన్యః ।
అగ్నౌ ప్రాస్తాఽహుతిః సమ్యగాదిత్యముపతిష్ఠతే ।
ఆదిత్యాజ్జాయతే వృష్టిః వృష్టేరన్నం తతః ప్రజాః’ ।। ఇతి స్మృతేః (మను ౩.౭౬) ।
యజ్ఞః అపూర్వమ్ । స చ యజ్ఞః కర్మసముద్భవః ఋత్విగ్యజమానయోశ్చ వ్యాపారః కర్మ, సముద్భవః యస్య యజ్ఞస్య అపూర్వస్య సః యజ్ఞః కర్మసముద్భవః ।।
‘భూతాని’ సమస్త ప్రాణికోటి అంతా కూడాను, ‘అన్నాత్ భుక్తాత్’అన్నాన్ని భుజించుట వలన మరియు ఆ విధంగా భుజించిన అన్నం ‘లోహితరేతఃపరిణతాత్’రక్తము మరియు రేతస్సు గా మారి, జీవులు ‘జాయన్తే’ జన్మించు చున్నాయి. ‘పర్జన్యాత్ వృష్టేః అన్నస్య సంభవః అన్నసంభవః’ మేఘాలు కురియడం వలన అన్నం ఉద్భవించు చున్నది. ‘యజ్ఞాత్ భవతి పర్జన్యః’ ఇట్టి వర్షము యజ్ఞము ద్వారా సంభవమగు చున్నది. ‘అగ్నౌ ప్రాస్తాఽహుతిః సమ్యగాదిత్యముపతిష్ఠతే’ యజ్ఞము నందు అగ్నికి ఒక సరియైన పద్ధతిలో సమర్పించుకున్న ఆహుతులు నేరుగా సూర్య భగవానుడిని చేరు చున్నాయి. ‘ఆదిత్యాజ్జాయతే వృష్టిః’ అట్టి సూర్యుడి ద్వారా వర్షము సంభవించు చున్నది. ‘వృష్టేరన్నం తతః ప్రజాః’ అట్టి వృష్టి అనగా వర్షము వలన అన్నం లభించు చున్నది. మరియు ఇట్టి అన్నము వలన జీవరాశి జనియించు చున్నది. అని ‘మను స్మృతి (3.76)’ సూచించు చున్నది. ‘యజ్ఞః అపూర్వమ్’ యజ్ఞము అపూర్వమైనది. అనగా సరిపోలనిది. యజ్ఞము నందు ఆహుతులు సమర్పించుట, ‘ఋత్విగ్యజమానయోశ్చ వ్యాపారః కర్మ, సముద్భవః’ ఋత్త్విక్కులు మరియు యజమానులు కలిసి ఆచరించే కర్మ వలన ఒక ప్రత్యేకమైన, అపూర్వమైన శక్తి ఉద్భవిస్తుంది. ‘యస్య యజ్ఞస్య అపూర్వస్య సః యజ్ఞః కర్మసముద్భవః’ ఈ విధమైన కర్మాచరణ ద్వారా ‘అపూర్వ’అనబడే ఏకైక, సరిపోలని ఒక శక్తి ఉద్భవించు చున్నది. యజ్ఞమనగా ఒక అపూర్వమైన శక్తి.
15.0 తచ్చ ఏవంవిధం కర్మ కృతః జాతమిత్యాహ ---
ఈ విధమైన శక్తి ఎలాంటి కర్మాచరణ ద్వారా ఉద్భవిస్తుందో రాబోవు శ్లోకం లో తెలుసుకుందాము.
భాష్యం టీకా:
‘అగ్నౌ ప్రాస్తాఽహుతిః సమ్యగాదిత్యముపతిష్ఠతే’ యజ్ఞము నందు అగ్నికి ఒక సరియైన పద్ధతిలో సమర్పించుకున్న ఆహుతులు నేరుగా సూర్య భగవానుడిని చేరు చున్నాయి. ‘ఆదిత్యాజ్జాయతే వృష్టిః’ అట్టి సూర్యుడి ద్వారా వర్షము సంభవించు చున్నది. అనగా సూర్య భగవానుడు సమస్త సృష్టిని అంతా కూడా ఒక క్రమ పద్ధతిలో నడిపే వాడుగా మనకు రుజువు అగు చున్నది. సూర్యుడు భూమిపై యున్న జలాలను ఆవిరిగా మార్చి తద్వారా వర్షాన్ని ప్రసాదిస్తాడని మరియు సమస్త ఓషధులన్నీ కూడా ఆయన ద్వారా మాత్రమే ఉత్పత్తి చెందుతాయని ‘శ్రీ తైత్తిరీయ కృష్ణ యజుర్వేద ఆరణ్యకం’ లో మనకు ప్రమాణం లభిస్తుంది.
వృష్టి కామశ్చిన్వీత । ఆపోవై వృష్టిః పర్జన్యో వర్షుకో భవతి । య ఏవం వేద (శ్రీ తైత్తిరీయ కృష్ణ యజుర్వేద సంహిత - ఆరణ్యకం – అరుణ ప్రశ్న షడ్విగ్౦శోనువాకః ౧౪)
ఉదకములు సూర్య కిరణాల ద్వారా మేఘముగా నొంది వర్షించు చున్నాయి. కాబట్టి వర్షమును కోరువాడు జల సంబంధమైన యజ్ఞమును చేయ వలయును. ఇది గ్రహించిన వాడు వర్షమును పొందు చున్నాడు.
ఈ ప్రమాణమును అనుసరించి సూర్య రశ్మి వలన భూమిపై ఉన్న ఉదకములు మేఘములు గా మారి, అవి పునః వర్షించు చున్నాయి. ఇట్టి వర్షము ద్వారా ఉత్పత్తి జరుగు చున్నది. ఇదే ప్రకృతి ధర్మం. ఈ విధమైన ప్రకృతి ధర్మం నిలబడాలంటే ముందుగా ప్రకృతిని కాపాడాల్సిన బాధ్యత మనపై ఉంది. ముందుగా భూమిపై ఉదకం కనబడాలి. అప్పుడే అట్టి ఉదకం ఆవిరై, మేఘము గా మరి వర్షమై కురుస్తుంది. మనము ఈనాడు భూమిపై చుక్క నీరు నిలువ కుండా సిమెంట్, తార్ వేసి రోడ్ల నిర్మాణం చేస్తున్నాము. భూమిపై ఒక చుక్క నీరు కూడా కనబడదు. అట్టి పరిస్థితిలో అవిరీ లేదు – మేఘమూ లేదు. ఒక వేళా ఉన్నా అట్టి మేఘము కురియదు. ఎందుకంటే మేఘాలయందు పుష్కలంగా నీరు నిండి ఉన్న నాడు మాత్రమే అవి కురుస్తాయి. జరగాల్సిన నష్టం అంతా కూడా జరిగిన పిమ్మట ‘నీటి సాగు (Water Harvesting)’ అని, నీటిని కాపాడే విధానాన్ని గూర్చి ఆలోచిస్తున్నాము. నేడు భూమిలో జల వనరులు దాదాపుగా అడుగంటాయి. ఇక్కడ ప్రకృతిని కాపాడడమే ఒక యజ్ఞము. ఆ యజ్ఞాన్ని మనం ఆచరించడం లేదు. కావున ప్రకృతి తన సంతులతను కోల్పోయింది. ఈరోజు వరుణ హోమాలు చేస్తున్నారు. కాని ప్రయోజనం కనబడడం లేదు. దానికి కారణం ప్రకృతి తన సంతులతను సంపూర్ణంగా కోల్పోయింది. అందుకే యజ్ఞ ప్రభావం కూడా ఈనాడు కనిపించడం లేదు. కావున వర్షాభావ పరిస్థితిలో వరుణ యజ్ఞం చేయడం ప్రధానం కాదు, ప్రకృతి యజ్ఞమే అన్నిటికంటే ప్రధానమైనది. ప్రకృతిని కాపాడాలి. దాన్ని మించిన యజ్ఞం అనునది లేదు. భూమిపై ఉదకములు పుష్కలంగా ఉన్నన్ని రోజులు వర్షాలు చక్కగా కురుస్తాయి, అంతే కాదు ప్రజలందరూ చక్కని సంతాన ప్రాప్తిని కూడా పొంద గలరు. భూమిపైన ఉదకములు మాయమై పోతున్న ఈ రోజుల్లో సంతాన లేమితో బాధపడే వారి సంఖ్య కూడా విపరీతంగా పెరిగింది. జలము లందు అగ్ని నిక్షిప్తమై ఉన్నది. అట్టి జలమును పూజించు వాడు అగ్నిని పూజించు వాడే అగును. ఆ విధంగా అగ్నిని పూజించు వాడికి చక్కని సంతాన సౌఖ్యము కలుగు చున్నది. పురుషుడి వృషణము లందు అగ్ని నిక్షిప్తమై ఉంటుంది. అట్టి అగ్ని ఒత్తిడికి గురియైన నాడు వాడు సంతాన హీనుడగు చున్నాడు.
‘వృషావా అగ్నిః । వృషాణౌసగ్గ్ స్ఫాలయేత్ । హన్యేతాస్య యజ్ఞః । తస్మాన్నానుషజ్యః ।।‘
(శ్రీ తైత్తిరీయ కృష్ణ యజుర్వేద సంహిత - ఆరణ్యకం – అరుణ ప్రశ్న షడ్విగ్౦శోనువాకః ౧౦)
అగ్నిని సేవించు యజమానుడు తన రేతస్సు నుండి సంతానమును పుట్టింప గల శక్తి గల వాడగు చున్నాడు. అట్టి వృషణములు పీడించ బడిన నాడు, ఆయన ఆచరించిన యజ్ఞము ద్వారా పొందిన అగ్ని కొల్లగొట్టబడు చున్నది. తద్వారా వాడు సంతాన హీనుడగు చున్నాడు. ఇట్టి యజుర్వేద మన్త్రము, యజ్ఞము ద్వారా సంతానోత్పత్తి కలుగు చున్నదనే నిరూపణ చేయు చున్నది. వృషణము లందు నిక్షిప్తమై యున్న అగ్ని రేతస్సుగా మారి సంతానోత్పత్తికి దోహదపడు చున్నది. వృషణములు అతిగా పీడించ బడ్డ సందర్భాలలో రేతస్సు తనకు తానుగా నశించి పోవు చున్నది. అందుకే నేడు సంతానలేమితో బాధపడే పురుషులకు వైద్యులు ‘అతి బిగువుగా ఉండే లోదుస్తులను’ ధరించరాదని సూచన ఇచ్చు చున్నారు. అంతేకాదు, ‘వికిరణము - Radiation’ ప్రభావము వలన కూడా ఇట్టి ప్రమాదము అధికముగా సంభవించు సూచనలున్నాయి. నిరంతరం ఒక సుదీర్ఘకాలం పాటు అతి బిగుతుగా ఉండు లోదుస్తులు ధరించి పనిచేయడం, లాప్టాప్ లాంటివి ఒడిలో పెట్టుకొని సుదీర్ఘ కాలం పాటు పనిచేయడం వలన, బాహ్య వికిరణ ప్రభావము వలన వృషణములు ఒత్తిడికి లోనై, వృషణము లందు ఉష్ణోగ్రత తన సంతులతను కోల్పోవుట ద్వారా రేతస్సు నశించి పోవు చున్నది. అందుకే పూర్వకాలంలో పురుషులకు ధోవతులు తప్పనిసరిగా కట్టాలి అనే సంప్రదాయాన్ని నిర్ణయం చేసారు. ప్రధానంగా పితృ, దైవ, మరియు బ్రహ్మ యజ్ఞాలను ఆచరించు సమయంలో వదులుగా ఉండే ధోవతి ధరించడం ద్వారా శరీరంలోని రేతస్సుకు నష్టం జరగదు. అంతేకాదు అట్టి రేతస్సు అభివృద్ధి చెందుతుంది కూడానూ. నేడు యజ్ఞ యాగాలు కూడా ప్యాంటు మరియు షర్టు వేసుకొని చేయడానికి జనులు పూనుకుంటున్నారు. మన శాస్త్రాలు కొన్ని నిర్దిష్టమైన ప్రమాణాలను మరియు సూత్రాలను మనకు అందించాయి. వాటిని ఆచరించడం మన ధర్మం. ఆ విధంగా ఆచరించిన వాడు అన్ని విధాలుగా సుఖపడ్డాడు,లేని వాడు పలు విధాలుగా కష్టాలను అనుభవిస్తున్నాడు. సూర్య భగవానుడికి అధిదేవత ‘అగ్ని’ మరియు ప్రత్యధి దేవత రుద్రుడు. శ్రీ సూర్యారాధన వలన అగ్నిని కూడా ఆరాధించిన వారమౌతాము. అట్టి అగ్ని జనులకు సంతాన సౌభాగ్యాన్ని ప్రసాదిస్తుంది. అందుకే ‘అరుణ ప్రశ్న’ ను సంతాన ప్రాప్తికి కూడా ప్రయోగం చేయడం జరుగుతుంది. ఇంతటి శక్తి వంతమైన సూర్య భగవానుడికి ప్రతి నిత్యం అర్ఘ్యం వదిలే సమయం మరియు ఓపిక రెండూ కూడా నేడు తగ్గిపోయి ఉన్నాయి. దాని యొక్క పర్యవసానమే ఈనాడు మానవులకు విపరీతంగా పెరుగుతున్న అనారోగ్యాలు, పలు రకాలైన వ్యాధులు మరియు రుగ్మతలు, వన్ధ్యత్వము ఇత్యాది పలు విధములైన బాధలు.
‘అగ్నినా రయిమశ్నవత్పోషమేవ దివేదివే । యశస వీరవత్తమమ్ ।। (ఋగ్వేద ౧.౦౦౧.౦౩)
అగ్ని వలన ధనము, విజ్ఞానము, సంపద, శక్తి, సమృద్ధి కలుగుచున్నవి. అగ్ని వలన యశస్సు, సంతానము కలుగుచున్నవి. వృషణము లందలి వీర్య శక్తిని పెంపొందించు వాడు అగ్ని. అట్టి వీర్యము ద్వారానే సంతానోత్పత్తి జరుగుతున్నది కదా! అంతే కాదు శరీరంలో అగ్ని నిక్షిప్తమై ఉంటుంది. మనలోని ప్రాణ శక్తి కూడా అగ్నియే. అందుకే ప్రాణం పోయిన శరీరం చల్లబడిపోతుంది. చర్మము తన స్థితిస్థాపక శక్తిని కోల్పోతుంది. అనగా చర్మము మరియు మాంసం గట్టిపడి పోతాయి. అంతే కాదు అగ్ని మనకు ధనాన్ని ప్రసాదించు వాడు. మనలోని అజ్ఞానాన్ని పారద్రోలి జ్ఞాన జ్యోతి వెలిగించు వాడు. పలు విధములైన సిరి సంపదలను ప్రసాదించు వాడు. అందుకే మన పూర్వీకులు మనం నివసించే గృహము నందు రెండు పూటలా తప్పనిసరిగా దీపారాధన చేయమని చెప్పారు. దీపారాధన అనగా అగ్ని ప్రతిష్ఠ. అట్టి అగ్ని ప్రతిష్ఠ ద్వారా మనకు సర్వ శుభములు కలుగు చున్నాయి. అంతే కాదు యజ్ఞము నందు ప్రధాన దేవత అగ్ని. అందుకే:
అగ్ని మీళే పురోహితమ్ యజ్ఞస్య దేవ మృత్విజమ్ ।
హోతారం రత్నధాతమమ్ ।। (ఋగ్వేద ౧.౦౦౧.౦౧)
అగ్ని యజ్ఞమునకు పురోహితుడు. అగ్ని దేవతల ఋత్విజుడు. అగ్ని హోత అగును. అగ్ని సమస్త సంపదల ప్రదాత. అంతే కాదు:
అగ్నిం దూతం వృణీమహే హోతారం విశ్వవేదసమ్ ।
అస్య యజ్ఞస్య సుక్రతుమ్ ।। (ఋగ్వేద ౧.౦౧౨.౦౧)
అగ్ని దేవతల దూత అగును. అతడు సకల ధనములు కలవాడు. ఈ యజ్ఞమును చక్కగా నడిపించువాడు. అటువంటి అగ్నిని సేవించుచున్నాము.
అగ్ని మనకు పలు విధములైన సంపదలను ప్రసాదిస్తాడు. కాని అట్టి సంపదలన్నింటికీ యజమాని కూడా ఆయనే. అందుకే యజ్ఞ కర్మ ద్వారా పొందిన ఫలాని పునః యజ్ఞార్పణం చేయాలి. అప్పుడే కర్మ ఈశ్వరార్పణం అవుతుంది:
యద్ అఙ్గ దాశుషే త్వమ్ అగ్నే భద్రం కరిష్యసి ।
తవేత్ తత్ సత్యమ్ అఙ్గిరః ।। (ఋగ్వేద ౧.౦౦౧.౦౬)
అగ్నీ ! నిన్ను యజించువారలకు నీవు శుభములను సమకూర్తువు. ఆ శుభములు మరల నీకే అందుచున్నవి. అనగా అగ్ని మనకు అన్ని విధములైన సౌఖ్యములను ప్రసాదించు వాడు, కాని ఆయన ప్రసాదించిన ప్రతి దానికి ఆయనే యజమాని. అట్టి వస్తువులన్నియూ పునః ఆయనకు యజ్ఞము నందు అర్పించునది. అనగా కర్మ ద్వారా పొందిన ఫలాన్ని ఈశ్వరార్పణం చేయడం.
శ్రీ సూర్య భగవానుడికి అధిదేవత అగ్ని మరియు ప్రత్యధిదేవత రుద్రుడు. శ్రీ సూర్య భగవానుడు శివాంశ సంభూతుడు మరియు శ్రీమన్నారాయణ ప్రత్యక్ష అవతారం, అందుకే శ్రీ సూర్యారాధన వలన ఇరువురిని ఆరాధించిన ఫలం లభిస్తుంది. శ్రీ సూర్య భగవానుడు శివాలయము లందు నివసిస్తాడని శ్రీ పరాశర సిద్ధాంతము చెప్పుచున్నది. శ్రీ సూర్యారాధనకు మరియు శ్రీ శివారాధనకు చాలా అవినాభావ సంబంధ ఉంది. శ్రీ సూర్య భగవానుడిని వర్షాన్ని ప్రసాదించమని వేడుకుంటాము. ‘ఆదిత్యాజ్జాయతే వృష్టిః’ సూర్యుడి ద్వారా వర్షము సంభవించు చున్నదని శ్రీ శజ్ఞ్కర భగవత్పాదుల వారి భాష్యంలో మనం చదువుకున్నాము. అదే విధంగా శ్రీ శివుడు కూడా వర్షాన్ని ప్రసాదించు వాడు.
శ్రీ రుద్ర ప్రశ్నలో:
ఓం నమో వర్ష్యాయచావర్ష్యాయ చ – (అనువాకము 7.12)
‘ఓం నమో వర్ష్యా॑య చ అవర్ష్యాయ చ’ అనగా వర్షము ను ప్రసాదించు జలములు మరియు వర్షమును ప్రసాదించని జలములున్నూ ఆ రుద్రుడే. అనగా భూమిపై యున్న మరియు ఆవిరిగా మారి మనకు వర్షాన్ని ప్రసాదించే జలములు గల నదులు, సరస్సులు ఇత్యాదివి మరియు ఆవిరిగా మారని సముద్ర జలాలు. సర్వమూ శ్రీ శివమయమే. అట్టి శివునికి నమస్కరించు చున్నాను.
ఓం నమో మేఘ్యాయ చ విద్యుత్యాయ చ - (అనువాకము 7.13)
జలరూపంలో గల మేఘాలు మరియు అట్టి మేఘాల ద్వారా ఉద్భవించిన మెరుపులు సర్వమూ శివమయమే. అట్టి శివునికి నమస్కరించు చున్నాను.
సమృద్ధిగా వర్షాలు కురియుటకు కూడా ఇట్టి రుద్ర పాశుపత మంత్రాలను ప్రయోగం చేస్తారు. దానికి ప్రధాన కారణం ఇదే. అగ్ని జలములను ఆవిరి చేయుట, అట్టి జలములు ఆవిరిగా మరి మేఘములగుట మరియు అట్టి మేఘములు వర్షములై కురియుట. అట్టి వర్షము వలన సమస్త జీవరాశి జీవించి ఉండుట. ఈ చక్రము ఒక క్రమ పద్ధతిలో నడచుటకు గాను ఆచరించ వలసింది ‘యజ్ఞము’ మరియు ఇట్టి యజ్ఞము కర్మ ద్వారా మాత్రమే సంభవమగు చున్నది.
శ్రీ రామానుజ భాష్యం:
అన్నాత్ సర్వాణి భూతాని భవన్తి పర్జన్యాద్ అన్న సంభవః ఇతి సర్వలోకసాక్షికమ్ । యజ్ఞాత్ పర్జన్యో భవతి ఇతి చ శాస్త్రేణ అవగమ్యతే---
‘అగ్నౌ ప్రాస్తాఽహుతిః సమ్యగాదిత్యముపతిష్ఠతే ।
ఆదిత్యాజ్జాయతే వృష్టిర్వృష్టేరన్నం తతః ప్రజాః ।। (మను ౩-౭౬)
యజ్ఞః చ ద్రవ్యార్జనాదికర్తృపురుషవ్యాపారరూపకర్మసముద్భవః ।। ౧౪ ।।
‘అన్నాత్ సర్వాణి భూతాని భవన్తి’ సమస్త ప్రాణికోటి అన్నము ద్వారా జనించినది. ‘పర్జన్యాద్ అన్న సంభవః’ అట్టి అన్నము వర్షము ద్వారా మాత్రమే సంభవించినది. ‘ఇతి సర్వలోకసాక్షికమ్’ దీనికి సర్వ లోకమే సాక్షి. అనగా ప్రతి ఒక్కరికీ ఈ సిద్ధాంతం అవగతమగు చున్నది. ‘యజ్ఞాత్ పర్జన్యో భవతి’ యజ్ఞము ద్వారా వర్షము సంభవించు చున్నది, అనునది ‘ఇతి చ శాస్త్రేణ అవగమ్యతే’ క్రింద వివరించ బడిన శస్త్ర ప్రమాణము మనకు తెలుపు చున్నది:
‘అగ్నౌ ప్రాస్తాఽహుతిః సమ్యగాదిత్యముపతిష్ఠతే ।
ఆదిత్యాజ్జాయతే వృష్టిర్వృష్టేరన్నం తతః ప్రజాః ।। (మను ౩-౭౬)
‘అగ్నౌ ప్రాస్తాఽహుతిః సమ్యగాదిత్యముపతిష్ఠతే’ యజ్ఞము నందు అగ్నికి ఒక సరియైన పద్ధతిలో సమర్పించుకున్న ఆహుతులు నేరుగా సూర్య భగవానుడిని చేరు చున్నాయి. ‘ఆదిత్యాజ్జాయతే వృష్టిః’ అట్టి సూర్యుడి ద్వారా వర్షము సంభవించు చున్నది. ‘వృష్టేరన్నం తతః ప్రజాః’ అట్టి వృష్టి అనగా వర్షము వలన అన్నం లభించు చున్నది. మరియు ఇట్టి అన్నము వలన జీవరాశి జనియించు చున్నది. అని ‘మను స్మృతి (3.76)’ సూచించు చున్నది. ‘యజ్ఞః చ ద్రవ్యార్జనాదికర్తృ’ కర్త యొక్క ద్రవ్యార్జన ద్వారా యజ్ఞము సంభవించు చున్నది. ‘పురుష వ్యాపారరూప కర్మ సముద్భవః’ ఆశయ సాధనకు ఆచరించు కర్మ ‘పరబ్రహ్మ’ ద్వారా ఉద్భవించినది. శరీరము ‘ప్రకృతి’ స్వరూపము. ఇది ప్రకృతి ద్వారా ఉద్భవించినది.
భాష్యం టీకా:
‘ప్రకృతి’ ద్వారా శరీరము ఉద్భవించింది. అట్టి దేహము నందు ప్రాణ రూపంలో గల భగవానుడి ద్వారా కర్మ జనియించింది. కర్మాచరణ ద్వారా యజ్ఞాచరణ కు గాను ద్రవ్యము లభిస్తుంది. అట్టి ద్రవ్యము ద్వారా యజ్ఞాన్ని ఆచరించాలి. యజ్ఞము వర్షాన్ని ప్రసాదిస్తుంది. అట్టి వర్షము సమస్త జీవ రాశి అంతటికీ అన్నాన్ని ప్రసాదిస్తుంది. అట్టి అన్నాన్ని గ్రహించిన మనుజుడు పునః యజ్ఞాన్ని ఆచరిస్తాడు. యజ్ఞము ద్వారా యజ్ఞము తద్వారా వర్షము....ఇది ఒక చక్రీయ ప్రక్రియ. దీన్నే ‘యజ్ఞ చక్రము’అని కూడా అంటాము. ఇది నిరంతరం కొనసాగుతూనే ఉంటుంది. ఇట్టి ప్రక్రియలో ఏవిధమైన అవరోధము సంభవించ రాదు. సంభవించిన ఎడల తప్పక ప్రకృతిలో సమతుల్యత నశించి పోతుంది. దీని గూర్చి భగవానుడు చాలా చక్కగా వివరించు చున్నాడు. ఇంకనూ దీని వివరణ టీకా (సామాజిక వ్యాఖ్య) లో వివరించబడి యున్నది.
శ్రీ మధ్వాచార్య భాష్యం:
హేత్వన్తరమాహ – అన్నాదితి ।। యజ్ఞః పర్జన్యాన్నత్వాత్ తత్కారణముచ్యతే । పూర్వయజ్ఞవివక్షాయాం తస్య (భావరత్నకోశరీత్యా ‘తస్య’ ఇతి నాస్తి) చక్రప్రవేశో న భవతి । తద్ధి ఆపాధ్యం కర్మవిధయే । న తు సామ్యమాత్రేణేదానీం కార్యమ్ । మేఘచక్రభిమానీ చ పర్జన్యః । తచ్చ యజ్ఞాద్ భవతి ।
‘అగ్నౌ ప్రాస్తాఽహుతిః సమ్యగాదిత్యముపతిష్ఠతే ।
ఆదిత్యాజ్జాయతే వృష్టిర్వృష్టేరన్నం తతః ప్రజాః ।। (మను ౩-౭౬)
ఇతి స్మృతేః (స్మృతేశ్చ) । ఉభయవచనాద్ ఆదిత్యాత్ సముద్రాచ్చావిరోధః । అతశ్చ యజ్ఞాత్ పర్జన్యోద్భవః సమ్భవతి । యజ్ఞో దేవతాముద్దిశ్య ద్రవ్యపరిత్యాగః, కర్మ ఇతరక్రియా ।। ౧౪ ।।
‘హేత్వన్తరమాహ – అన్నాదితి’ అన్నము ద్వారా అని అనడం ద్వారా మరొక ప్రయోజనమును ఇక్కడ సూచించ బడినది. అనగా ‘యజ్ఞః పర్జన్యాన్నత్వాత్’ అన్నము ద్వారా యజ్ఞము, తద్వారా వర్షము. ‘పూర్వయజ్ఞవివక్షాయాం తస్య చక్రప్రవేశో న భవతి’ పూర్వము సూచించిన ‘యజ్ఞ చక్ర‘ పద్ధతికి ఇది భిన్నమైనది. ‘ఆపాధ్యం కర్మవిధయే’ భవిష్యత్తులో ఆచరించదగు కర్మల గూర్చి సూచించ బడినది. ‘న తు సామ్యమాత్రేణేదానీం కార్యమ్’ఇట్టి కర్మలను సామ్య మాత్రమూ కొరకు సూచించబడలేదు. ‘మేఘచక్రభిమానీ చ పర్జన్యః’వర్షము మేఘము ద్వారా జనియించు చున్నదనే విషయం విదితమే. ‘తచ్చ యజ్ఞాద్ భవతి’ఇట్టి మేఘము యజ్ఞము ద్వారా మాత్రమే సంభవించు చున్నది.
‘అగ్నౌ ప్రాస్తాఽహుతిః సమ్యగాదిత్యముపతిష్ఠతే ।
ఆదిత్యాజ్జాయతే వృష్టిర్వృష్టేరన్నం తతః ప్రజాః ।। (మను ౩-౭౬)
‘అగ్నౌ ప్రాస్తాఽహుతిః సమ్యగాదిత్యముపతిష్ఠతే’ యజ్ఞము నందు అగ్నికి ఒక సరియైన పద్ధతిలో సమర్పించుకున్న ఆహుతులు నేరుగా సూర్య భగవానుడిని చేరు చున్నాయి. ‘ఆదిత్యాజ్జాయతే వృష్టిః’ అట్టి సూర్యుడి ద్వారా వర్షము సంభవించు చున్నది. ‘వృష్టేరన్నం తతః ప్రజాః’ అట్టి వృష్టి అనగా వర్షము వలన అన్నం లభించు చున్నది. మరియు ఇట్టి అన్నము వలన జీవరాశి జనియించు చున్నది. అని ‘మను స్మృతి (3.76)’ సూచించు చున్నది.
‘ఉభయవచనాద్ ఆదిత్యాత్ సముద్రాచ్చావిరోధః’ పై రెండు విధములైన వచనములు అనగా సూర్యుని వలన మరియు సముద్రము వలన వర్షము సంభవించు చున్నదని అనడంలో పరస్పర విరోధము గాని, భేదము గాని ఏమియూ కనబడుట లేదు. ‘అతశ్చ యజ్ఞాత్ పర్జన్యోద్భవః సమ్భవతి’ కావున యజ్ఞము ద్వారా వర్షము సంభవించు చున్నది. ‘యజ్ఞో దేవతాముద్దిశ్య ద్రవ్యపరిత్యాగః, కర్మ ఇతరక్రియా’ దేవతలను ఉద్దేశించి యజ్ఞ ద్రవ్యాన్ని పరిత్యాగం చేయడమే యజ్ఞము. అనగా యజ్ఞము నందలి పలు విధములైన ద్రవ్యములను దేవతలు అర్పించుకోనుట. ఈ విధంగా చేయు ద్రవ్య పరిత్యాగము వలన కర్మ శృంఖలాల నుండి విముక్తులమగు చున్నాము. అనగా కర్మాచరణ ద్వారా పొందిన ద్రవ్యాన్ని యజ్ఞము నందు పరిత్యాగము చేయుట వలన కర్మ ఫలాల నుండి విముక్తులము అగు చున్నాము. అనగా ఈ విధమైన ఉద్దేశ్యంతో ఆచరించు కర్మలు మనను బంధించ జాలవు.
భాష్యం టీకా:
‘ఆదిత్యుడికి అగ్నికి భేదము లేదు’ సూర్య భగవానుడి అధిదేవత ‘అగ్ని’దేవుడు. యజ్ఞ ద్రవ్యాన్ని అగ్ని గ్రహించడం అన్నా, సూర్య భగవానుడు గ్రహించడం అన్నా అర్థం ఒకటే అనే విషయం మనకు చాలా స్పష్టంగా విదితమగు చున్నది. అందుకే కల్పాలయందు వరుణ దేవుడి అనుగ్రహాన్ని పొందుటకు ‘అరుణ యాగాలను’ సూచించారు. మేఘాలు ఉత్పన్నం కావడానికి ప్రధాన కారణం శ్రీ సూర్య భగవానుడు. హోమ ద్రవ్యాలను అగ్నిదేవుడికి సమర్పించు కోవడం వలన, అట్టి ద్రవ్యాలు శ్రీ సూర్య భగవానుడిని చేరి మనకు మేఘము ద్వారా వర్షము ప్రసాదిస్తుంది. ‘యజ్ఞము ద్వారా ప్రకృతిని కాపాడుకొనుట’ అనునది ఇందులో గల ప్రధాన అంశం. ఒకవైపు ప్రకృతిని ధ్వంసం చేస్తూ, అనగా అడవులు నరుకుతూ, చెరువు లందు ఇళ్ళు కడుతూ, పర్వతాలను త్రవ్వి వాటి గుండా మార్గాలను నిర్మాణం చేస్తూ, అతి భయంకరం మైన పారిశ్రామిక వ్యర్థాలు మరియు వాహనాల ద్వారా విడుదల అవుతున్న కాలుష్యాల వలన ప్రకృతి నాశనం అగు చున్నది. ఇట్టి ప్రకృతిని కాపాడాలంటే యజ్ఞాన్ని ఆచరించాలి. అనగా ముందుగా ప్రకృతిని కాపాడాలి. అదే ఒక మహా యజ్ఞము. ఒకవైపు ప్రకృతిని ధ్వంసం చేస్తూ మరొక వైపు ఎన్ని యజ్ఞాలు ఆచరించినా కూడా ప్రయోజనం లేదు. నీటి ప్రాజెక్ట్ ల నిర్మాణం వలన ప్రయోజనం తప్పక ఉంటుంది. కాని వాటి చుట్టుపక్కల గల అడవులను కాపాడాల్సిన బాధ్యత కూడా ప్రభుత్వాల పైన ఉంటుంది. అప్పుడే ప్రకృతిలో సమతుల్యత నశించక చక్కగా వర్షాలు కురిసి, పుష్కలంగా పంటలు పండుతాయి. యజ్ఞ ద్రవ్యాన్ని సమకూర్చుకోనుటకు ఆచరించు కర్మల ద్వారా జనించిన ఫలాన్ని,అట్టి ద్రవ్యమును యజ్ఞానికి అర్పించుకోనుట ద్వారా కర్మ ఫల విముక్తులమగు చున్నాము. అనగా కర్మల ద్వారా ఉత్పన్నమైన ఫలాన్ని ఈశ్వరార్పణం చేయడం దీని ప్రధాన ఉద్దేశ్యం. ఈ విధంగా ఈశ్వరార్పణం చేయడం ద్వారా కర్మ ఫలాలు మనను బంధింప జాలవు.
టీకా (సామాజిక వ్యాఖ్య):
‘అన్నాద్భవన్తి భూతాని’ అన్నం ద్వారా జీవోత్పత్తి, ‘యజ్ఞః కర్మసముద్భవః’ అట్టి జీవుడు కర్మలను ఆచరించి అన్నాన్ని ఉత్పన్నం చేయుట, అట్టి అన్నాన్ని యజ్ఞము నందు అగ్ని కి సమర్పించడం. అనగా యజ్ఞము కర్మ ద్వారా మాత్రమే సంభవమగుట. ‘యజ్ఞాద్భవతి పర్జన్యో’ అట్టి యజ్ఞము ద్వారా మేఘాల ఉత్పత్తి, మేఘాలు వర్షములై కురియుట. ‘పర్జన్యా దన్నసంభవః’ అట్టి వర్షము ద్వారా పునః అన్నం లభించుట. పునః అట్టి అన్నం ద్వారా జీవోత్పత్తి. ఇదే ‘యజ్ఞ చక్రం’. కర్మ ద్వారా ఉత్పన్నమైన ఫలాన్ని యజ్ఞానికి సమర్పించుకొనుట అనగా ‘కర్మ ఫల పరిత్యాగం’. అట్టి యజ్ఞము దేన్ని గ్రహిస్తుందో పునః దాన్నే మనకు ప్రసాదిస్తుంది. ఆ విధంగా పొందిన దాన్ని గ్రహించి కర్మను ఆచరించి, అన్నం ఉత్పత్తి చేసి దాన్ని పునః యజ్ఞార్పణం చేయాలి. అప్పుడే మనకు కావలసిన ప్రతిస్పందనలు యజ్ఞము ద్వారా లభిస్తూ ఉంటాయి. ఇదే ‘వేదోపదేశం’కూడాను. ఈ విధమైన యజ్ఞ సూత్రాన్ని ప్రకృతికి కూడా అన్వయించుకోవాలి. అప్పుడే ప్రకృతిలో కూడా సమతుల్యం ఉంటుంది. వర్షాలు చక్కగా కురుస్తాయి. పంటలు చక్కగా పండుతాయి. దేశం సస్యశ్యామలమై ఉంటుంది. మన శృతులు, స్మృతులు సూచించిన విధంగా కర్మలను ఆచరించుట, తద్వారా జనియించిన ఫలాన్ని ఈశ్వరార్పణం చేయుట ద్వారా కర్మ బంధముల నుండి విముక్తులము అగుట మరియు మోక్షానికి చేరువగుట అనునవి ఈ యజ్ఞ చక్రము ద్వారా సంభవమగు చున్నది. కనక మన శృతులు, స్మృతులు సూచించిన కర్మలను ఆచరించుట వలన మోక్షము సుగమమగు చున్నది. అనగా ’కర్మ ద్వారా మోక్షమును పొంద వచ్చును’. ఇదే శ్రీ కృష్ణ భగవానుడు ఈ శ్లోకము ద్వారా మనకు చేసిన ఉపదేశము.
యజ్ఞము నందు కర్త యొక్క సంక్షేమము మాత్రమే ప్రధానం కాదు, సమస్త జీవరాశి యొక్క సంక్షేమం కలుగుతుంది. ఇది చాలా ప్రధానమైనది. స్వలాభము గూర్చి ఆచరించు యజ్ఞాలు మనను కర్మ బంధముల నుండి విముక్తులను చేయజాలవు, అంతేకాదు కర్మ లందు మనము ఇంకనూ బంధింపబడు అవకాశము ఉంటుంది. సమస్త జీవరాశి శ్రేయస్సు జరిగిన నాడు మన శ్రేయస్సు కూడా జరుగుతుంది. ఈ మధ్యకాలం చాలా రకాలైన సామాజిక మాధ్యమాలయందు మనకు కనిపిస్తుంది ‘అందరూ బాగుండాలి – అందులో నేనుండాలి’ అని. ‘అందరూ బాగుండాలి’ అనునది లోక కళ్యాణము, కాని ‘అందులో నేనుండాలి’ అనునది స్వార్థ ప్రవృత్తిని సూచిస్తుంది. అందరూ బాగుండి అందులో మనం లేకపోతే, అందరూ బాగుండాల్సిన అవసరం లేదా? అనే ప్రశ్న ఉత్పన్నమౌతుంది. మనం బాగుండడం అనేది మన చేతిలో ఉంది. అందరూ బాగుండడానికి మన చేసే కృషిలో మనం తప్పక బాగుంటాము. ఎందుకంటే లోక కల్యాణము భగవత్కార్యము. ఇట్టి కార్య సాధనకు కృషి చేయు వారిని భగవానుడు తప్పక కాపాడుతాడు. దానికి మనం ప్రత్యేకంగా ఈ విధంగా ప్రార్థన చేయాల్సిన అవసరం లేదు. మన కర్మలే మనను కష్టపెడతాయి, మన కర్మలే మనకు సుఖాలను ప్రసాదిస్తాయి. ఇదే సత్యం. ఇందులో సందేహమే లేదు. ఇదే ‘యజ్ఞము’ మరియు ‘యజ్ఞ చక్రము’.
‘అన్నం న పరిచక్షీత । తద్వ్రతమ్ । ఆపో వా అన్నమ్ । జ్యోతిరన్నాదమ్ । అప్సు జ్యోతిః ప్రతిష్ఠితమ్ । జ్యోతిష్యాపః ప్రతిష్ఠితాః । తదేతదన్నమన్నే ప్రతిష్ఠితమ్ । స య ఏతదన్నమన్నే ప్రతిష్ఠితమ్ వేద ప్రతితిష్ఠతి । అన్నవానన్నాదో భవతి । మహాన్ భవతి ప్రజయా పశుభిర్బ్రహ్మవర్చసేన । మహాన్ కీర్త్యా ।।’ (తైత్తిరీయ ఉపనిషత్: భృగువల్లీ – ౮)
‘అన్నం’ అనగా ఆహరం, ఇట్టి ఆహారాన్ని ఉపేక్షించ రాదు. ఇది మీ కర్తవ్యమ్. జలమే (నీరే) ఆహరం. ఆహారాన్ని భక్షించేది అగ్ని. అగ్ని నీటిలో నెలకొని ఉన్నది. నీరు అగ్నిలో నెలకొని ఉన్నది. కనుక అన్నంలో అన్నం నెలకొని ఉన్నది. ఎవరు దీనిని తెలుసుకొంటాడో అతడు ఈ సత్యంలో సుప్రతిష్ఠితుడై ఉంటాడు. అతడు ఆహార సమృద్ధి గల వాడు అవుతాడు. ఆహారాన్ని భుజించి ఆనందిస్తాడు. సంతాన భాగ్యమూ, గోసంపత్తి గల వాడు అవుతాడు. బ్రహతేజస్సును పొందగలడు. కీర్తిని సంతరించుకున్న వాడు అవుతాడు.
ఇట్టి మన్త్రం ద్వారా అగ్ని నుండి నీరు ఉద్భవించినట్లు తెలియు చున్నది. కనుక అగ్నిలో నీటి అంశము మరియు నీటి లో అగ్ని అంశము ఉంటాయి. నీరు మరియు అగ్ని పరస్పర ఆధారితాలుగా ఈ మన్త్రము సూచించు చున్నది. అగ్ని ఆహారాన్ని గ్రహిస్తుంది. అనగా యజ్ఞము నందు మనం అర్పించిన హవిస్సులు (ఆహారము) అగ్నిద్వారా గ్రహించ బడతాయి. మనము సమర్పించిన ఆహారాన్ని అగ్ని భుజిస్తుంది. అనగా అగ్నిలో దాగి ఉన్న నీరు కూడా ఇట్టి ఆహారాన్ని భుజిస్తుంది. మన జీర్ణ కోశంలో ‘జఠరాగ్ని’ ఉంటుంది. ఇట్టి జఠరాగ్ని మనం భుజించిన అన్నాన్ని భక్షించి మనలో ప్రాణ శక్తిని నిలబెడుతుంది. కావున అగ్ని ఆహారాన్ని భుజిస్తుంది. అగ్ని ఆహారాన్ని భుజించడం వలన ప్రాణశక్తి నిలకడగా ఉంటుంది. అందుకే ఆహారాన్ని ఉపేక్షించ రాదు. ఆహారము రుచిగా లేదని దాన్ని తిరస్కరించ రాదు. ఈ విధంగా యజ్ఞము ద్వారా అగ్నికి సమర్పించిన ఆహారమును, అగ్నిలో దాగి ఉన్న జలము గ్రహించుట వలన అట్టి జలములు వర్షము రూపంలో కురుస్తాయి. అట్టి వర్షము వలన మనకు పునః ఆహారము లభిస్తుంది. ఇదే అగ్ని చక్రము లేదా యజ్ఞ చక్రము. ఈ సత్యాన్ని గ్రహించిన వాడు చిరకాలం చక్కని ఆహారాన్ని భుజిస్తూ అన్ని విధాలైన సుఖ సంతోషాలతో ఉంటాడు. అందుకే ‘అన్నం బహు కుర్వీత (తైత్తిరీయ ఉపనిషత్: భృగువల్లీ – ౯)’ అని శృతి ప్రమాణం. ఆహారాన్ని విస్తారంగా ఉత్పన్నం చేయాలి. అనగా వ్యవసాయానికి అధిక ప్రాధాన్యత ఇవ్వాలి. కాని ఈనాడు మన దేశంలో వ్యవసాయానికి అతి తక్కువ ప్రాధాన్యత ఇవ్వబడుతుంది. ఇంతటి ప్రాధాన్యత గల ఆహారాన్ని మనకు ప్రసాదించే వ్యవసాయమే ఈనాడు చిన్నచూపుకు గురియగు చున్నది. ఆహారాన్ని పండించే రైతును ఆదుకునేవాడు లేడు. దాన్ని కూడా రాజకీయాలకు వాడుకుంటున్నారు. ఆహారాన్ని విస్తారంగా పండించి, యజ్ఞమును ఆచరించి అట్టి యజ్ఞము ద్వారా ఆహారాన్ని అగ్నికి సమర్పించుకొనుట ద్వారా అది మేఘములు గా మారి వర్షించు చున్నది. అట్టి వర్షము ద్వారా పునః ఆహరం లభిస్తుంది, సమస్త జీవరాశి యొక్క శ్రేయస్సు జరుగుతుంది. కావున వ్యవసాయాన్ని ఏనాడు అశ్రద్ధ చేయరాదు. అదే విధంగా మన జీర్ణకోశంలో గల జఠరాగ్నికి సమయానుసారముగా ఆహారాన్ని అందిస్తూ ఉండాలి. జీర్ణకోశంలో గల ఈ అగ్నికి ఆహారాన్ని గ్రహించి మన శరీరంలోని ప్రాణ శక్తిని నిలబడే విధంగా చేస్తుంది. ఇదే విజ్ఞాన శాస్త్రం. కావున యజ్ఞాన్ని ఆచరించడానికి గాను కర్మాచరణ తప్పనిసరి. కర్మాచరణ ద్వారా ఆహరం లభిస్తుంది,అట్టి ఆహారాన్ని అగ్నికి ఆహుతి చేయడం ద్వారా ‘పర్జన్యో వర్షుకో భవతి’ వర్షం కురుస్తుంది. అట్టి వర్షం మనకు ఆహారాన్ని ప్రసాదిస్తుంది. ఇట్టి యజ్ఞ చక్రాన్ని నిలబెట్టుటకు కర్మాచరణ తప్పనిసరి అనే విషయం మనకు స్పష్టమగు చున్నది. అనగా కర్మను ఆచరించనిదే మనం జీవించి ఉండడం కూడా అసంభవమే. జీవించి ఉన్ననాడే కదా జ్ఞాననిష్ఠ!
సమస్త సృష్టి అంతటికీ ఆధారభూతమైన ఆహారమే పరబ్రహ్మము.
‘అన్నం ప్రాణం చక్షుశ్శ్రోత్రం మనో వాచమితి’ (తైత్తిరీయ ఉపనిషత్: భృగువల్లీ – ౧.౧)
అనగా ‘ఆహారము,ప్రాణము, చక్షువులు, చెవులు, మనస్సు మరియు వాక్కు’ ఇవే భగవంతుడు. అంతేకాదు:
‘యతో వా ఇమాని భూతాని జాయన్తే । యేన జాతాని జీవన్తి । యత్ప్రయన్త్యభిసంవిశన్తి । తద్విజిజ్ఞాసస్వా । తద్బ్రహ్మేతి ।‘
ఎవరి నుండి సమస్త జీవజాలం పుట్టుచున్నదో, పుట్టినవి ఎవరి వలన జీవించి ఉంటున్నాయో,మరణానంతరం ఎవరిలో లయం చెందు తున్నాయో ఆయనే భగవంతుడు. ఆయనను తెలుసుకోవడానికి ప్రయత్నించు.
ఆహారమే భగవంతుడు. భగవంతుడి ద్వారా సర్వ ప్రాణికోటి ఉద్భవించి పునః ఆయనలోనే విలీనం అగుచున్నది. అన్నమే భగవంతుడు అయినపుడు, అన్నము ద్వారా సర్వ ప్రాణికోటి ఉద్భవించి పునః అన్నములోనే కలిసిపోవు చున్నది. ఇదే సిద్ధాంతాన్ని క్రింద వివరించబడిన శృతి ప్రమాణం నిరూపించు చున్నది:
‘అన్నం బ్రహ్మేతి వ్యజానాత్ । అన్నాద్ధ్యేవ ఖల్విమాని భూతాని జాయన్తే । అన్నేన జాతాని జీవన్తి । అన్నం ప్రయన్త్యభిసంవిశన్తీతి ।‘
ఆహారమే పరబ్రహ్మము. ఎందుకంటే ఆహరం నుండే సమస్త జీవజాలం ఉద్భవిస్తున్నది; ఉద్భవించినవి ఆహరం వలననే జీవించి ఉంటున్నాయి; మరణానంతరం ఆహారంలోనే లీనం అవుతున్నాయి.
ఇట్టి శృతి ప్రమాణాల ద్వారా ‘అన్నం, అగ్ని, జలము, కర్మ’ అనునవి ఒకదానికి మరొకటి ముడిపడి ఉన్నాయనే విషయము మనము స్పష్టమగు చున్నది. ఆహారమే భగవంతుడు; సమస్త జీవరాశి భగవంతుడి ద్వారా ఉత్పన్నమగు చున్నది. అనగా ఆహారము ద్వారా సమస్త జీవరాశి ఉత్పన్నమగు చున్నది. పునః భగవంతుడిలో లీనమగు చున్నది. అన్నగా పరబ్రహ్మ స్వరూపమైన అన్నం లో లీనమగు చున్నది. అపర కర్మలందు ‘పిండ ప్రధానం’ వెనుక దాగి ఉన్న సూక్ష్మం ఇదే. ఇదే సృష్టి యొక్క పరిణామ క్రమమును సూచించు చున్నది. ఇట్టి పరిణామము ఒక క్రమ పద్ధతిలో జరగాలంటే కర్మాచరణ తప్పనిసరి అని మనకు స్పష్టమగు చున్నది. కర్మాచరణ ద్వారా మాత్రమే సృష్టి స్థిరత్వాన్ని కలిగి ఉంటుంది. పరిణామ క్రమం ఒక పధ్ధతి ప్రకారం జరుగుతూ ఉంటుంది.
జలము ద్వారా ఆహారము లభించు చున్నది. కావున జలములను కాపాడుకోవాల్సిన బాధ్యత కూడా మనపై ఉంది. ఈ సూత్రం ఆధారంగానే నేడు భారీ ఎత్తున ‘డ్యాం - జలాశయ’ నిర్మాణం జరుగుతున్నది. వర్షము వలన నదులు పుష్కలంగా జలాలతో నిండి ఉంటాయి. ఇట్టి జలాన్ని ఒక పధ్ధతి ప్రకారం నిలువ చేసి అవసరానికి తగిన విధంగా ఆహారోత్పత్తికి వాడుకొనుటకు గాను ఏర్పాటు చేసినవే ఈ ‘డ్యాం’ లు లేదా ‘జలాశయాలు’. మేఘాల నుండి కురిసిన నీటిని కాపాడి అట్టి నీటిని వ్యవసాయానికి ఉపయోగించు పధ్ధతి ఇది. అదే విధంగా ఇట్టి జలాలు భూగర్భం లో నిలిచి ఉంటేనే మనకు త్రాగు నీరు లభిస్తుంది. కావున వర్షము ద్వారా లభించిన నీటిని భూమిలో ఇణికే విధంగా చేయాలి. లేని ఎడల భూగర్భంలో నీటి నిలువలు తగ్గి త్రాగు నీరు లభించదు, బావులు చెరువులు ఎండిపోతాయి. దాని ప్రభావం వ్యవసాయం పైన కూడా పడుతుంది. తత్ప్రభావము వలన మనకు ఆహరం తగినంతగా లభించదు. కావున ప్రతి నీటి చుక్కను కాపాడుకోవాలి. ఆ విధంగా కాపాడుకోలేని నాడు కరువు నెలకుంటుంది. జీవ రాశి ఆకలితో నశిస్తుంది.
‘అన్నం బహు కుర్వీత । తద్వ్రతమ్ ।’
ఆహారాన్ని విస్తారంగా ఉత్పన్నం చేయాలి. అది నీ కర్తవ్యం.
సమస్త జీవరాశి ఉత్పత్తి, స్థితి, లయలకు ప్రధాన కారణమైన ‘అన్నమును’ పుష్కలంగా పండించాలి. ఆ విధంగా పండించాలంటే తగిన విధంగా కర్మాచరణ చేయవలసి ఉంటుంది. కర్మను ఆచరించని వాడికి ఆహరం పొందే అర్హత కూడా లేదు. అన్నం పుష్కలంగా పండిన నాడు జీవి శరీర యాత్రకు ఎలాంటి ఇబ్బంది ఉండదు. శరీరయాత్ర జరగని నాడు జ్ఞాననిష్ఠ కూడా సాధ్యపడదు.
||సర్వం శ్రీ కృష్ణ దివ్య చరణారవిందార్పణమస్తు ||
నమిలికొండ విశ్వేశ్వర శర్మ
Copyright © 2020 Sri Gayatri Veda Vision - All Rights Reserved.
The above published material is a part of The Srimad Bhagavadgita (Bhashya Trayam) Copyright ©. No part of this publication may be reproduced, distributed, or transmitted in any form or by any means, including photocopying, recording, or other electronic or mechanical methods, without the prior written permission of the publisher.
